But if you start paying attention to the weather and the land around you, you will soon realise that your surroundings in late June, which is the official beginning of Summer in the Northern Hemisphere, are very different from your surroundings in Late August. The temperatures are different, the colours are different and the produce the land gives us is very different.
Living in Greece, we are fortunate enough to feel the flow of the seasons. We can take our cues from the weather and the farmers markets around us. If we stop defining the Seasons based on the calendar, but start looking at nature around us, we can easily discern Six Seasons.
We can distinctly feel Winter between December and late February, with its cold, dark nights and low temperatures. The farmers markets have little green and we turn to root vegetables like beetroots, or brassicas like Brussels sprouts and broccoli. On the bright side, it’s citrus season, where oranges, lemons and all their cousins are in peak. Our cooking echoes this mood with soups and slow cooked roasts warming us up from within.
As soon as March comes around, the flowers start to bud, and rain is plentiful. It’s Early Spring and new potatoes, asparagus, peas and fresh salads start showing up. Soups give way to salads with pulses, the first BBQs get smoky and our plates turn green together with the fields.
As April gives way to May, so does the colder weather, everything is vibrant and green. This is Spring, the air carries with it the scent of blooming Wisteria and we shed our warmer layers. It’s the fleeting season to enjoy strawberries, fresh onions, artichokes and string beans. We enjoy vegetable stews and our pasta dishes come alive with fresh vegetables.
Early Summer shows its charming face with warmer breezes and drier weather in mid-June, stop what you’re doing and go get some cherries. Zucchini and eggplants are plentiful, early apricots and watermelons show up too, but hold out until August for their peak. This is the season where fruit features prominently in our cooking, in smoothies and in salads. Our meals are lighter and more spontaneous.
The scene changes by mid-August, Late Summer brings with it high temperatures, the sun bleaches everything from its colour and the world around us smells like basil. Finally, we can enjoy ripe tomatoes and fresh sweet corn. Peaches, melons, figs and grapes are at their peak. You don’t even need to “cook” for these precious few weeks, you can enjoy everything as it is, at a lazy pace in the mid-day shade of a fig tree. Look out for the fresh pistachios from Aegina during late September, they don’t last long.
Fall is around the corner, starting in mid-October and the world starts turning orange. The pumpkins start showing up, apple season is finally here, and fresh walnuts and almonds are back. Olives get picked which means early season olive oil. Wild mushrooms and chestnuts inspire warm risottos, as the year goes full circle and we prepare for Winter again.
Γιατί Έξι Εποχές;
Στον Δυτικό Κόσμο μαθαίνουμε πως υπάρχουν οι Τέσσερις Εποχές. Ο Χειμώνας, η Άνοιξη, το Καλοκαίρι και το Φθινόπωρο. Όμως, αν αρχίσουμε να παρατηρούμε το περιβάλλον μας και τον καιρό, θα προσέξουμε πως τα τέλη Ιουνίου, που είναι η επίσημη αρχή του Καλοκαιριού στο Βόρειο Ημισφαίριο, είναι τελείως διαφορετικά από τα τέλη Αυγούστου. Η θερμοκρασία αυξάνεται, τα χρώματα και η βλάστηση είναι αλλιώς και τα προϊόντα που μας δίνει η γη αλλάζουν. Στην Ελλάδα που ζούμε, είμαστε ακόμα τυχεροί και νιώθουμε τις εναλλαγές στις εποχές. Μπορούμε να το δούμε στον καιρό και τις λαϊκές αγορές της περιοχής μας. Αν σταματήσουμε, λοιπόν, να ορίζουμε τις Εποχές ημερολογιακά, αλλά αρχίσουμε να παρατηρούμε τη φύση γύρω μας, εύκολα θα αρχίσουμε να ξεχωρίζουμε Έξι Εποχές.
Ο Χειμώνας είναι ξεκάθαρα αισθητός μεταξύ Δεκεμβρίου και τέλη Φεβρουαρίου, με τις κρύες, μακριές νύχτες του και τις χαμηλές θερμοκρασίες. Στις λαϊκές δεν βλέπουμε πολύ πράσινο, οπότε χαιρόμαστε τα λαχανικά της γης, όπως τα παντζάρια, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το μπρόκολο. Είναι όμως και η εποχή των εσπεριδοειδών, οπότε απολαμβάνουμε τα λεμόνια, τα πορτοκάλια και τα ξαδερφάκια τους. Η μαγειρική μας είναι αντίστοιχη, σούπες και σιγομαγειρεμένα ψητά στο φούρνο, στη γάστρα, μας ζεσταίνουν από μέσα.
Μόλις μπει ο Μάρτιος, τα λουλούδια αρχίσουν να ανθίζουν και η βροχή είναι πληθωρική. Είναι η Αρχή της Άνοιξης και φέρνει μαζί της πατάτες νέας εσοδείας, σπαράγγια, γλυκό αρακά και φρέσκες σαλάτες. Οι σούπες δίνουν τη θέση τους σε σαλάτες με όσπρια, τα πρώτα BBQ παίρνουν φωτιά και τα πιάτα πρασινίζουν μαζί με τα λιβάδια.
Όσο ο Απρίλιος δίνει τη θέση του στον Μάιο, το κρύο υποχωρεί, η φύση είναι ζωντανή και κυριαρχούν όλες οι αποχρώσεις του πράσινου γύρω μας. Αυτή είναι η Άνοιξη, ο αέρας γεμίζει με το άρωμα της Πασχαλιάς και σιγά σιγά ξεχνάμε τα ζεστά ρούχα. Είναι η εποχή να απολαύσουμε τις φράουλες, τα φρέσκα κρεμμυδάκια, τις αγκινάρες και τα φασολάκια. Απολαμβάνουμε τα λαδερά και οι μακαρονάδες μας ζωντανεύουν με φρέσκα λαχανικά.
Η Αρχή του Καλοκαιριού χαμογελάει με ζεστό αεράκι και πιο ξηρό καιρό από τα μέσα Ιουνίου. Σταματήστε ότι κάνετε και τρέξτε να απολαύσετε τα κεράσια. Κολοκυθάκια και μελιτζάνες είναι άφθονα, ενώ τα πρώιμα βερίκοκα και τα καρπούζια κάνουν την εμφάνισή τους, αλλά περίμενε μέχρι τον Αύγουστο που είναι στα καλύτερά τους. Αυτή είναι η εποχή που τα φρούτα πρωτοστατούν στην κουζίνα μας, σε χυμούς και σε σαλάτες, και τα γεύματα είναι πιο ελαφριά και αυθόρμητα.
Το τοπίο αλλάζει στα μέσα Αυγούστου, όπου ζούμε το Τέλος του Καλοκαιριού, που μαζί του φέρνει υψηλές θερμοκρασίες, τα χρώματα αρχίζουν να ξεθωριάζουν στον καυτό ήλιο, και όλα γύρω μας μυρίζουν βασιλικό. Επί τέλους μπορούμε να απολαύσουμε ώριμες ντομάτες και φρέσκο, γλυκό καλαμπόκι. Ροδάκινα, πεπόνια, σύκα και σταφύλια είναι στο ζενίθ τους. Οι πρώτες ύλες μας σχεδόν δεν χρειάζονται μαγείρεμα αυτές τις μέρες, μπορούμε να απολαύσουμε το κάθε τι στην απλότητά του, στη νωχελικότητα του απομεσήμερου στη σκιά. Τον Σεπτέμβρη ψάξε τα φρέσκα φιστίκια Αιγίνης, κρατάει τόσο λίγο η εποχή τους.
Κι έρχεται το Φθινόπωρο. Απ’ τα μέσα Οκτώβρη ο κόσμος αρχίζει να γίνεται πορτοκαλί. Εμφανίζονται οι κολοκύθες και επιτέλους επιστρέφουν τα μήλα. Είναι η καλύτερη εποχή για φρέσκα καρύδια και αμύγδαλα. Μαζεύουμε τις ελιές και απολαμβάνουμε το αγουρέλαιο. Τα κάστανα και τα άγρια μανιτάρια εμπνέουν φθινοπωρινά ριζότο, καθώς κλείνει ο κύκλος και μας προετοιμάζει πάλι για το Χειμώνα.